Addysg

Coleg Crist, Aberhonddu: Cyfrifiad

Tîm Rygbi, Coleg Crist, Aberhonddu. c1885.
Tîm Rygbi, Coleg Crist, Aberhonddu, c1885
Amgueddfa ac Oriel Gelf Brycheiniog

Ar adeg cyfrifiad 1891 roedd 73 o fechgyn yn byw yng Ngholeg Crist Aberhonddu. Roedd y prifathro y Parch M A Bayfield a'i ragflaenydd wedi mynd i gryn drafferth i recriwtio disgyblion newydd i'r ysgol a hynny o ardal eang. Mae'r cyfrifiad yn dangos eu bod yn dod o lawer o leoedd, o Gymru'n bennaf, ond ychydig iawn o Sir Frycheiniog. O'r bechgyn hynny oedd wedi'u rhestru yn y cyfrifiad fel rhai oedd yn byw yn Nhy^'r Ysgol ac yn yr Hostel yn 1891, 65 oedd yn dod o Gymru a dim ond 8 o du allan i'r wlad; roeddynt hwy yn dod o Norfolk, Caerloyw, Caerwrangon, Swydd Henffordd, Swydd Buckingham, Swydd Derby, Swydd Lincoln a Suffolk.

Christ College, Brecon
Coleg Crist, Aberhonddu

Roedd 53 o fechgyn yn byw yn nhy'r ysgol.

1891 Census
Christ College, Brecon
Name
Age
Place of Birth
English/Welsh
speaker
David L Davies
17
Coychurch, Bridgend
Both
Arthur S Edmunds
17
Bedwelly, Mon
English
Herbert C Edwards
13
Aberayron, Cardigan
Both
John H Evans
21
Wymondham, Norfolk
English
Charles A Evans (?)
16
Hewelsfield, Gloucester
English
Henry R Gillespie
14
Cardigan
English
Francis J H Grant
13
Kerry, Mont
English
Charles E M Green
15
Troedyrhiw, Merthyr
English
William L Harris
16
Merthyr
English
James D Harvard
17
Brymawr, Brecon
English
Richard D Harvard
13
Brymnawr, Brecon
Both
John J Herbert
15
Crickhowell
English
Arthur R Hughes
16
Aberystwyth
English
Hugh M Hughes
13
Aberystwyth
English
Arthur R Hughes
16
Aberystwyth
English
Percy C P Ingram
15
Newport
English
William C R Johns
17
Llanstinion, Pembs
Both
Leonard M Johns
15
Llanstinion, Pembs
Both
Lionel J Jones
11
Llawarnam, Newport
English
William G Lace
15
Cardiff
English
John C Lester
15
Llandudno
Both
William D Morgan
18
Llansanffraid, Cardigan
Both
Thomas Morgan
20
Abernant Aberdare
Both
Henry J Morgan
19
Myscymbaurn, Carmarthen
Both
Richard M Mullock
16
Newport Mon
English
William D Perrott
13
Treorky, Glam
Both
William D Morgan
18
Llansanffraid, Cardigan
Both
Charles D Phillips
13
Newport Mon
English
Reginald A Phillips
14
Newport Mon
English
Charles G Phillips
16
Newport Mon
English
James H R Powell
17
Oystermouth, Swansea
Both
Alistair W Powell
18
Oystermouth, Swansea
Both
William B S Powell
11
Sennybridge, Brec
English
William B J Rees
14
Newport Mon
English
Trevor Roberts
14
Malpas Newport Mon
English
Charles B Steel
15
Mon Blaenavon
English
James B Shatton
15
Mon Basseby
English
Joseph H Stratton
17
Mon Basseby
English
Lewis W M Thomas
15
Llandyssul Cardigan
English
David H M Thomas
15
Brecon Sennybridge
Both
Griffith J C Thomas
15
Cardigan Llanarth
Both
George I Thomas
15
Cardiff, Glam
English
Thomas I Thomas
17
Sennybridge, Brecon
Both
Eligur J S Thomas
14
Mon Victoria
English
Thomas J Thomas
16
Mon Tredegar
English
John Thomas
17
Nelson, Llangabon
Both
John B Thompson
13
Worcester
English
Edward J R Trevor
13
Beaumaris
English
Thomas N Trevor
14
Beaumaris
English
Arthur J Turner
15
Herefordshire, Kington
English
Walter M Walters
15
Pontypridd, Glam
English
Frank E Walters
15
Bangor
Both
Percy C Ward
14
Merthyr
English
Henry P Williams
15
Rhyl
English
Henry Williams
16
Llanelly
Both

Felly, pa fath o fachgen fyddai'n mynd yn sgolor i Goleg Crist yn 1891? Trwy edrych ar ddyrnaid o fechgyn ar hap a'i holrhain yn ôl i gyfrifiad 1881, gellir gweld mai plant o ddosbarthiadau proffesiynol a dosbarth canol Oes Fictoria oeddynt.

Roedd Charles Lace yn fab i Henry Leigh Lace Pen Beiriannydd oedd yn byw yng Nghaerdydd. Roedd Trevor Roberts yn fab arall i beiriannydd sifil o Gasnewydd.

Meibion i'r cyfreithiwr Arthur Johnson Hughes o Aberystwyth oedd Arthur a Hugh Hughes. Roedd tad Charles Steel yn Asiant Tir ac yn Arwerthwr, sef Henry C Steel.

Roedd Percy Ingram o Fynwy yn fab i'r brocer llongau Samuel D Ingram.

Tad John Lester oedd Hugh Lester, gwerthwr gwinoedd o Landudno.

Roedd William a Leonard Johns, a Thomas a Edward Trevor yn feibion i'r ficeriaid Parch Thomas Johns a'r Parch Trevor Thomas.


Goleg Crist Aberhonddu