Gwaith
Swyddi trigolion Pelican Street, Ystradgynlais
Pelican Street, Ystradgynlais, 1906
Lliw wedi'i ychwanegu er mwyn rhoi pwyslais
Archifau Sir Powys
Mae Pelican Street yn rhan o'r 'Ynys' y canolir Ystradgynlais arni ac yn rhedeg o'r gamlas i'r afon. Roedd yn rhedeg yn gyfochrog ag Oddfellows Street ac yn cynnwys tafarn. Y tafarnwr, Frederick Jones oedd yn rhedeg The Butcher's Arms ac roedd yn byw yno gyda Mary ei wraig, eu pum plentyn a morwyn 15 mlwydd oed o'r enw Rachel Griffiths.
Yn yr un modd ag Oddfellows Street, y swydd fwyaf cyffredin oedd y glöwr. Yn wir, roedd dros hanner yn cael eu cyflogi yn y diwydiant glo, gyda 31 glöwr, dau lafurwr, un cludwr ac un cydlafuriwr 16 mlwydd oed i'r glöwr. Roedd hyd yn oed bechgyn mor ifanc â 14 yn cael eu cyflogi fel glowyr.
Serch hynny, roedd gan y stryd alwedigaethau llai cyffredin, megis gwneuthurwr clociau a watsiau, cwympwr coed, teiliwr a'r cloddiwr ffynhonnau. Yn y stryd hefyd roedd disgybl athrawes sef Gwen Edwards, 18 mlwydd oed, oedd efallai yn gweithio yn un o'r ysgolion yn Oddfellows Street. Roedd cyfrifydd yn byw drws nesaf - Dafydd Tomos Davies - oedd yn byw gyda Mary, ei fam weddw.
Yn ogystal â Gwen Edwards, roedd yna wragedd eraill oedd yn byw yn Pelican Street oedd yn gweithio. Roedd rhai ohonynt yn weision domestig a hanner dwsin ohonynt yn wniadwragedd. Roedd un yn lanhawraig: cyflogwyd y gwragedd hyn yn y gweithfeydd haearn ar beiriannau i lanhau unrhyw ddeunyddiau oedd yn casglu arnynt yn ystod y broses wneuthuro. Serch hynny, byddai llawer o ferched wedi gweithio ond heb ddweud wrth y cyfrifydd bod ganddynt swydd o unrhyw fath.
Gellwch ddod o hyd i ragor o wybodaeth ar ardal Ystradgynlais ar safle Prosiect Hanes Digidol Powys.
1891 Census | ||||||
Pelican Street, Ystradgynlais | ||||||
Name | Age | Occupation | Name | Age | Occupation | |
John Mansel Thomas | 68 | Tailor | Frederick Jones | 39 | Licensed victualler (Butcher's Arms) |
|
David Jones | 54 | Coal miner | Rachel Griffiths | 15 | Domestic servant | |
Jemima Jones | 25 | Dressmaker | John Williams | 47 | Coal miner | |
Lewis Owen Davies | 26 | Coal miner | Thomas Phillips | 18 | Coal miner | |
John Phillips | 50 | Shoemaker | William Davies | 33 | Coal miner | |
Thomas Rees | 65 | Coal labourer | Thomas Thomas | 71 | Labourer | |
Thomas Davies | 75 | Clock and watch maker | Thomas Williams | 55 | Engine driver | |
Sarah Evans | 46 | Dressmaker | William Williams | 22 | Coal miner | |
Rees Lewis Evans | 25 | Coal miner | Sarah A Williams | 17 | Domestic servant | |
Alice Evans | 23 | Duster | Elizabeth Williams | 15 | Home as servant | |
John ? Evans | 14 | Coal miner | Lewis Williams | 12 | Coal miner | |
David J Davies | 18 | Coal miner | David Morris | 29 | Coal miner | |
Jane Davies | 16 | Dressmaker | Daffyd Tomos Davies | 32 | Accountant | |
Morgan Jones | 26 | Coal miner | Mary Ann Edwards | 17 | Dressmaker | |
Griffith Jones | 20 | Haulier | Nowell Edwards | 41 | Coal miner | |
Benjamin Jones | 50 | Coal miner | Gwen Edwards | 18 | Pupil teacher | |
Thomas Jones | 22 | Haulier | Tom Edwards | 15 | Coal miner | |
William Jones | 17 | Coal miner | Samuel Jones | 46 | Coal miner | |
David H Jones | 16 | Coal miner | Thomas Jones | 19 | Coal miner | |
Evan Jones | 14 | Coal miner | William Jones | 34 | Coal miner | |
Thomas Hopkins | 72 | Retired greengrocer | John Evans | 50 | Coal miner | |
Thomas Hopkins | 24 | Coal miner | Rees Evans | 18 | Coal miner | |
David Walters | 50 | Hostler | Gwen Evans | 16 | Dressmaker | |
Mary Walters | 38 | Housekeeper | Lewis Evans | 14 | Coal miner | |
John Williams | 25 | Coal miner | John W Jones | 24 | Coal miner | |
Abel Horrels | 52 | Well sinker | Thomas Rees Evans | 46 | Colliery haulier | |
William Horrels | 20 | Coal miner | William Rees Evans | 19 | Coal miner | |
Thomas Morgans | 21 | Coal miner | Evan Evans | 16 | Collier's mate | |
William Owens | 26 | Coal miner | John Evans | 14 | Collier's labourer | |
Frederick Hopton | 70 | Stonemason | John Jones | 30 | Haulier | |
James Pritchard | 24 | Grocer's assistant | Griffith Griffiths | 62 | Wood feller | |
Naomi Davies | 21 | Dressmaker |