Addysg

Cyrraedd yr ysgol

Map o Bowys yn dangos lleoliad Cantal, Llanbister.
Map o Lanbister
Map o Bowys yn dangos lleoliad Cantal, Llanbister
Map o Lanbister

Roedd cyrraedd yr ysgol yn dipyn o waith caled i lawer o blant. Roedd llawer yn byw ar ffermydd anghysbell ac yn gorfod cerdded milltiroedd er mwyn cyrraedd yr ysgol. Roedd ysgol Cantal Llanbister mewn lleoliad anghysbell.

Glaw trwm iawn.
"July 6th Very heavy rain. Children unable to cross the brook and hill. School not opened until the afternoon and then only 29 present."

Dychwelodd y brifathrawes i ysgol Abaty Cwm Hir wedi iddi fod yn sâl a chanfod:

"A slight improvement in the attendance today. At the request of Mrs Phillips I went to The Groes, found the children slowly recovering but too feeble to attempt the journey to school, a distance of 2 ¼ miles."
Ychydig o welliant o ran presenoldeb

1891 Census
Groise, Abbeycwmhir
Name
Position in
household
Marital
status
Age
Occupation
Place of Birth
English/Welsh
speaker
James Evans
Head
M
34
Estate labourer
Radnor, Llanbister
English
Elizabeth Evans
Wife
M
28
Radnor, Abbeycwmhir
English
Evan Evans
Son
9
Scholar
Radnor, Abbeycwmhir
English
Edwin Evans
Son
7
Scholar
Radnor, Abbeycwmhir
English
Stephen Evans
Son
5
Scholar
Radnor, Abbeycwmhir
English
George Evans
Son
2
Radnor, Abbeycwmhir
English
Mary E Evans
Dau
1
Radnor, Abbeycwmhir
English

Roedd yn rhaid i blant teulu Morris oedd yn mynychu Ysgol Aberedw gerdded hyd yn oed ymhellach i gyrraedd yr ysgol, pellter o ryw 3 milltir.

O bryd i'w gilydd byddai'r siwrnai hir yn beryglus, fel a welir o achos trist y plentyn 6 blwydd oed sef Beatrice Gough oedd yn mynychu Ysgol Yr Hob:

Damwain ofnadwy "A terrible accident happened today at the crossing, over the line, to Treluggas. One of the school-children, Beatrice Gough, on returning from dinner, was caught by the express train and killed, being literally cut to pieces. "

Map o Heyope yn dangos yr ysgol a'r rheilffordd
Map o Heyope yn dangos yr ysgol a'r rheilffordd

Rhoddwyd amser i'r plant fynd i'w hangladd.


Ysgol Cantal
Robert Morris
Ysgol Abaty Cwm Hir